Truyện Kiều Và Ca Dao
Kiều là một tuyệt tác được lưu truyền rộng rãi khắp nước ta, không chỉ được các nhà nghiên cứu hay học giả ca ngợi; mà Truyện kiều còn đi sâu vào tâm hồn của giới bình dân. Chính vì thế mà giữa Truyện Kiều và Ca Dao có sự ràng buộc, sự tương thông hiếm thấy trong các tác phẩm Thi ca của Việt Nam.
Khi đọc Kiều, chúng ta thấy có rất nhiều câu ca dao, cũng như trong ca dao có rất nhiều câu đề cập đến các nhân vật trong Kiều.
1- Nhân Vật Truyện Kiều Trong Ca dao
Những nhân vật vật trong truyện Kiều, đã được dùng làm đối tượng so sánh trong ca dao.
Gặp gỡ, tỏ tình:
Con cá trừng Đông Ngô
Lâu Hớn mới gặp Hồ
Tỷ như Kim Trọng gặp cô Thúy Kiều
Bạc với vàng còn đeo còn đỏ
Đôi đứa mình còn nhớ thương nhiều
Nghe tiếng em,
Anh muốn như Kim Trọng Thúy Kiều thuở xưa
Bây giờ tôi mới gặp tình
Khác gì Kim Trọng, thanh minh gặp Kiều
Lòng dặn lòng ai đổ đừng xiêu
Ví như Kim Trọng Thúy Kiều thuở xưa.
Sông Tiền Đường cá lội giao đuôi,
Kiều thương Kim Trọng giả như tui thương mình.
Chia ly:
Sen xa hồ, sen khô sen cạn
Liễu xa đàng liễu ngã liễu nghiêng .
Anh xa em như bến xa thuyền
Như Thúy Kiều xa Kim Trọng biết mấy niên cho tái hồi
Dứt tình kẻ ở người đi
Cũng như Kim Trọng biệt ly Thúy Kiều.
So sánh tình yêu:
Chỗ anh thương ít
Sao anh xít ra nhiều
Anh hổng coi Từ Hải
Thương nàng Kiều mấy năm?
Chê người bội bạc:
Tui ra chợ mua đường thốt nốt
Tui mua cân bột cùng gói đậu xanh
Tui về nấu chè trôi nước đặt lại tên anh
Để cho trong trào ngoài quận
Biết tiếng thằng Sở Khanh điếm đàng
Chồng muốn có vợ hai
Anh mà bắt chước Thúc Sinh,
Thì anh đừng trách vợ mình Hoạn Thư!"
2- Ca Dao trong Truyện Kiều
Trong Kiều, cụ Nguyễn sử dụng khá nhiều ca dao, hoặc sửa đổi chút ít.
- Kiều : Phần mở đầu
Câu 3
Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng
Ca dao:
Trải qua một cuộc bể dâu
Nào người đế bá, công hầu là ai?
- Kiều : Trong dịp Thanh Minh, Kiều đã khóc, thương cho kiếp số Đạm Tiên:
Câu 85 -
Phủ phàng chi bấy hoá công
Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha.
Ca dao:
Con cò lặn lội bờ sông
Ngày xuân mòn mỏi má hồng phôi pha.
Em về giục mẹ cùng cha
Chợ trưa, dưa héo nghĩ mà buồn tênh.
- Kiều: Sau khi gặp Kiều; về nhà, Kim Trọng tơ tưởng
247 -
Sầu đông càng lắc càng đầy
Ba thu dồn lại một ngày dài ghê
Ca dao:
Sầu đông càng khắc càng chầy,
Ba thu luận lại một ngày dài ghê.
259 -
Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người,
Nhớ nơi kỳ ngộ chẳng rời chân đi
Ca dao:
Ai về Quảng Cái sang sông
Viếng chùa Non Nước tiên bồng bạn ơi
Bâng khuâng nhớ cảnh nhớ người
Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân vô
- Kiều: Kiều và Kim mơ kết nghĩa trăm năm
453 -
Chén hà sánh giọng quỳnh tương
Dải là hương lộn bình gương bóng lồng
Ca Dao
Chén ngà sánh giọng quỳnh tương
Mời chàng nho sĩ văn chương bước vào
- Kiều: Kiều bị bán vào lầu xanh, toan tự tử, Tú Bà hết lời khuyên
1011 :
Người còn thì của hãy còn
Tìm nơi xứng đáng là con cái nhà
Ca dao:
Người còn thì của cũng còn
Miễn là nhân nghĩa vuông tròn thì thôi
Kiều: Thúc Sinh (Thúc Kỳ Tâm) năn nỉ Thúc Ông cho Kiều tiếp tục chung sống với mình, nhưng Thúc Ông không đồng ý
1397:
Trót vì tay đã nhúng chàm
Dại rồi còn biết khôn làm sao đây
Ca dao
Lỡ tay trót đã nhúng chàm
Dại rồi mới biết khôn làm sao đây!
Kiều: Kiều tiễn Thúc Sinh về nhà
1525 :
Vầng trăng ai xẻ làm đôi
Nửa in gối chiếc nửa soi dặm đường
Ca dao
Vừng trăng ai xẻ làm đôi
Nửa in gối chiếc nửa soi dặm đường
Kiều : Hoạn Thư dùng thuốc mê bắt Kiều về làm nô tỳ, Kiều không chịu bị đánh đập tàn nhẫn. Bà quản gia thấy thương tình khuyên nhủ.
1755 -
Ở đây tai vách mạch rừng,
Thấy ai người cũ cũng đừng nhìn chi
Ca dao
Ở đây tai vách mạch rừng
Người trong chưa rõ người ngoài đã hay.
Kiều : Hoạn Thư đưa Kiều vào Quan Âm Các chép kinh, Thúc Sinh khuyên Kiều nên trốn để tránh Hoạn Thư hành hạ.
2019 -
Phận bèo bao quản nước sa,
Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh.
Ca dao
Phận bèo bao quản nước sa,
Linh đinh đâu nữa cũng là linh đinh.
Kiều: Kiều gặp Giác Duyên, được Giác Duyên gởi cho một phật tử là Bạc Bà, Bị bà ép lấy cháu là Bạc Hạnh và bán vào lầu xanh.
2117 -
Thiếp như con én lạc đàn,
Phải cung rày đã sợ làn cây cong.
( Còn tiếp)
Huỳnh Hữu Đức
- CHÚC MỪNG SINH NHẬT anh NGUYỄN VĂN VUI. - 2021-02-15 03:14:53
- Giải Nghĩa Từ Hán Việt - Những Điều Cần Suy Gẫm. -Huỳnh Hữu Đức- - 2021-02-08 11:09:45
- QUẢ CAU NHO NHỎ. -Huỳnh Hữu Đức- - 2021-01-17 12:23:00
- CHÚC MỪNG SINH NHẬT ANH NGUYỄN VĂN KHÚC. - 2020-12-31 08:31:33
- CHÚC MỪNG SINH NHẬT ANH VƯƠNG VĂN HUỆ. - 2020-12-23 10:26:21
Từ xưa đến nay truyện Kiều là tuyệt tác mà phàm là người Việt ta đều biết nhiều người thường ví von, mẫu người trong truyện... Nay tác giả đã có công tham khảo, tổng kết... để ta hiểu rõ, hiểu sâu hơn... Cám ơn nhiều.
Có những dạng bài viết như thế nầy của tác giả giúp chúng ta có dịp ôn lại kiến thức đã qua... rất hữu ích. Cám ơn tác giả Hữu Đức nhiều, mong được đọc tiếp...